16 Mart Halepçe Katliamı nedir? Neler yaşandı?

16 mart 1988 de Halepçe Katliamı veya Halepçe'ye zehirli gaz saldırısı, İran-Irak Savaşı esnasında Saddam Hüseyin'in, 1986-1988'de Irak'ın kuzeyinde Kürtlere karşı düzenlettiği El-Enfal Harekâtı adlı isyanı bastırma operasyonunun bir parçası olarak biliniyor. ‘Kanlı Cuma’ olarak da bilinen bu katliam Kürt halkına yapılmış bir soykırım olarak kabul edilir.

Olayın gerçekleşme süreci şu şekilde özelenebilir; Saddam Hüseyin İran ordusunun ilerleyişini durdurmak için Irak Ordusunun Kuzey Cephesi Komutanı olan Korgeneral Alî Hasan al-Majîd al-Tikritî'ye  zehirli gaz bombaları kullanmayı emretti. Emir sonucunda 16 Mart 1988'de zehirli gaz bombalarını taşıyan sekiz MiG-23 uçağı tarafından Halepçe kasabasına bombardıman yapıldı.
Saldırıda 3.200 ile 5.000 arasında kişi öldürüldü ve 10.000 ile 7.000 arası sivil yaralanmıştır. Saldırı sonrasında çeşitli komplikasyonlar ve hastalıklar meydana geldi. Gelecek dönemde yapılan doğumlar sağlıklı olmuyordu. Bu saldırı o bölgelerde Kürt halkına, sivil nüfusa karşı yapılmış en büyük kimyasal saldırı olarak biliyor. Irak Yüksek Ceza Mahkemesi 1 Mart 2010 tarihinde soykırım eylemi olarak Halepçe Katliamı'nı tanıdı ve karar Kürdistan Bölgesel Hükûmeti tarafından memnuniyetle karşılandı. Saldırı bazı ülkelerde parlamentolar tarafından insanlığa karşı işlenmiş bir suç olarak tanımlanıp, kınandı.

Sonuç olarak;19 Ağustos 1988'de Irak ve İran, ateşkes anlaşmasını imzaladılar. Irak ordusu ateşkesten 5 gün sonra Halepçe'yi geri aldı.

Süleymaniye Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi Prof. Fuat Baban, 7 Aralık 2002 tarihli 'The Sydney Morning Herald' gazetesinde yayımlanan 'Experiment in Evil' başlıklı makalesinde yapılan araştıma ve gözlemlere dayanarak, Halepçe'de engelli doğum oranının Hiroşima ve Nagasaki'nin 4-5 katı olduğunu iddia etti. Amerika Birleşik Devletleri ise bu iddiayı suistimal ederek Zayıflatılmış Uranyum mermilerinin kullanmasını meşrulaştırmaya çalıştı.

Saddam Hüseyin, Halepçe Katliamı'nda Kürtlere karşı soykırım yaptığı suçlamasıyla da yargılanırken, başka bir katliam suçundan Duceyil Katliamı'nda, insanlığa karşı işlenen suçlardan dolayı mahkûm edildi ve asılarak idamına karar verildi.